BBM "Bahan Bakar Minyak"

Esuk kuwi langite biru resik. Ora katon mendhung secuwil­-cuwila. Mangka wis nyandhak sasi Januari 2007. Biyasane wulan Januari kuwi wis nengah-nengahi rendheng. Udane nggrejeh saben dina. Yen wong Jawa ngarani sasi Januari wektune "hujan sehari-hari". Nanging taun iki rendhenge kok sajak aras-arasen. Lagi udan deres we­tara seminggu, udane wis arang njedhul.

Ndeleng cuaca katon resik, Pak Sa­dewa nglegakake klintong-klintong, nya­lurake hobine, mlaku-mlaku. Ngiras sanja nyang daleme Pak Mardi, kanca rakete. Tekan daleme Pak Mardi, lawange tutup­an. Pak Sadewa nothok lawang. Nuli Bu Mardi mbukak lawang kanthi mesem se­manak.

"Oo, Pak Sadewa. Mangga-mangga pinarak!"

"Pak Mardi wonten ndalem, Bu?"

"Wonten, menika nembe tumbas rokok wonten warung ngajeng."

Ora suwe Pak Mardi katon ketebang­-ketebang karo nggawa rokok rong bung­kus. Mlangkah lawang karo ngguyu mle­ngeh.

"Wis suwe, Pak?" ngono pitakone karo nyalami Pak Sadewa.

"Lagi wae," wangsulane Pak Sadewa karo nglirik rokok sing digegem Pak Mardi. Sawise Pak Mardi mapan lungguh, tanpa rikuh-rikuh Pak Sadewa ngelikake.

"Penjenengan saiki ses maneh ya, Pak? Lagi wae stroke dhangan kok saiki ses maneh," dielikake kaya ngono, Pa Mardi ngguyu ngakak.

"Ha, ha, haaa..., terima kasih, terima kasih Pak Dokter atas peringatannya. Wong aku saiki wis blas ora ngrokok kok, Pak. Aku tuku rokok iki kanggo wong­wong sing arep kerja bakti. Aku ora bisa melu kerja bakti. Ngalahi nukokke rokok”.

"Sokur, sokur yen seduluruku wis ora ses"

"Iki mau saka ngendi ta, Pak, kok esuk-esuk?"

"Saka ngomah, ya pancen arep dolan mrene. Wis suwe aku ora ketemu Pak Mardi."

"Mau nitih apa?"

"Nlapak wae"

"Jalan kaki? Hebat! Patang kilo luwih Iho, meh limang kilo."

"Penghematan; Pak. Merga saploke BBM mundhak, biaya transportasi cukup dhuwur. Nanging sing luwih penting, aku mlaku kuwi ngiras olahraga. Jarene jalan pagi kuwi minangka olahraga sing ampuh.

Aku wis mbuktekake, sepuluh taun luwih saben esuk aku olahraga jalan pagi. Awak rasane kepenak:"

"Pancen bener, Pak" ngono tanggap­ane Pak Mardi kanthi ngacungake jempol. "Sawise laraku mari, saben esuk dak per­lokke mlaku-mlaku setengah jam. Saiki kesehatanku rada pulih."

Pak Sadewa nyawang Pak Mardi, sa­jake pancen luwih sehat tinimbang wingi­wingi. Nuli mbacutake anggone ngobrol.

"Kejaba nyehatake awak, anggonku mlaku-mlaku esuk iki mau uga ana guna­ne. Aku mau weruh mobil-mobil plat me­rah kanggo ngeterke anak pejabat bu­dhal sekolah, nyonyah pejabat nyang pa­sar Ian toko. Ana maneh mobil dhinas sing kanggo ngeterke nyonyah pejabat lunga main tennis”

Pak Mardi plenggang-plenggong, ora ngerti sing dikarepake Pak Sadewa. Mula njur ngoyak pitakon.

"Yen mung weruh kaya ngono wae njur apa gunane, Pak?"

Sing ditakoni mesem karo njelasake: "Pak Mardi mesthine nate maos, sa­wetara wektu kepungkur ing koran ana berita menarik"

"Menarik?"

"He-eh, dhaftar urutan tingkat ko­rupsi."

"Apa iya, Pak?"

"Apa penjenengan ora maos? Sing dakanggep menarik Ian lucu, legislatif sing minangka wakil rakyat, mendhu­dhuki tingkat tertinggi"

"Tingkat tertinggi ing babagan ko­rupsi?"

"Berita ing koran pancen kaya ngono. Aku uga nate maca koran sing nyebutake yen tingkat korupsi ing Indonesia mri­hatinake. Dibandingake negara-negara liya, tingkat korupsi ing Indonesia klebu dhuwur. Lha yen wakil-wakil rakyat sing kudune mikirake kepentingan rakyat, ning malah mendhudhuki rangking ko­rupsi tertinggi, mesthine korupsi ing ne­gara kita iki angel dibrantas. Korupsi wis kadhung membudaya."

Pak Mardi nlesih maneh.

"Engko sik, Pak. Penjenengan mau ngendika yen anggone mlaku-mlaku esuk iki mau ana gunane, merga weruh mobil­mobil plat merah kanggo kepentingan pribadi. Njur gunane apa Ian apa hu­bungane karo berita koran sing nyebut­ake urutan tingkat korupsi?"

Pak Sadewa dhehem-dhehem, me­sem maneh sithik, nuli ngomong mantep: "Fenomena sing dakweruhi esuk iki mau luwih ngyakinake yen korupsi ing Indonesia pancen wis membudhaya."

"Dadi miturut pemanggihe Pak Sa­dewa, anane mobil-mobil dhinas kanggo kepentingan pribadi kuwi minangka in­dikator yen korupsi ing Indonesia wis me­langit?"

"He-eh, Pak. Ning fakta sing dakwe­ruhi esuk iki rnau mung minangka salah sijine indikator. Indikator-indikator liyane isih akeh sing ngyakinake aku, yen ko­rupsi pancen wis berurat-berakar."

Pak Mardi isih nyoba nguji panemune Pak Sadewa.

"Nganggo mobil dhinas kanggo ke­pentingan pribadi iku apa klebu tindak korupsi ta, Pak?"

"Ya jelas. Mobil dhinas kuwi nganggo BBM sing dituku nganggo dhuwit jawat­an, dhuwite negara, alias dhuwite rakyat. Terus kanggo ngeterke anak pejabat se­kolah, nyonyah pejabat nyang pasar, menyang toko, lunga latihan tenis, Ian liya liyane. Gedhe cilike iku rak klebu korupsi BBM"

"Nanging mesthine pejabatyen ngang­go mobil dhinas kanggo kepentingan pribadi rak tuku BBM dhewe ta. Pak?" Didhebat kaya ngono, Pak Sadewa enggal numpangi rembug.

"Bisa uga peraturane pancen kaya ngono. Ning dakkira ora kabeh pejabat mematuhi peraturan."

Pak Mardi manggut-manggut ngom­byongi omonge Pak Sadewa, nuli urun panemu :

"Mesthine pancen ana pejabat sing 'nakal; luwih seneng nganggo BBM tuko­ne pemerintah. Ora usah cucul dhuwit. Gratis!"

Pak Sadewa karo Pak Mardi padha ngguyu ngakak. Njur Pak Sadewa nyam­bungi:

"Saupama ana pejabat sing gelem tuku BBM dhewe kuwi yen pinuju le­lungan adoh, upamane tilik sedulure nyang desa, apa nekani resepsi manten nyang kutha liya. Ning sakliter utawa rong liter mesthine rak isih katutan BBM tuko­ne pemerintah. Angel kanggo milah-mila­hake BBM sing wis campur ana tangki, endi sing dituku nganggo dhuwit jawat­an, endi sing dituku nganggo dhuwit pri­badi."

Pak Mardi manggut-manggut maneh, ning isih nyoba ndhebat:

"Yen mung sakliter utawa rong liter wae rak ora ngrugekake negara, ta, Pak?" "Lho, ora ngrugekake negara priye? Coba ayo dikalkulasi nganggo asumsi minim wae. Upama saben pejabat sedi­nane nganggo BBM tukone pemerintah setengah liter wae. Ora nganti sakliter apa maneh rong liter. Lan saupama ing saben kabupaten ana 15 pejabat sing nganggo mobil dhines. Ateges saben dina negara kelangan BBM 7,5 liter. Yen diaji dhuwit Rp 33.750,00:"

Pak Mardi sumela ngetokake pane­mune.

"Kuwi yen dietung sakabupaten. Lha yen dietung sa-Indonesia njur pira dhu­wit sing amblas saben dinane?"

"Aku ora ngerti persis, pira jumlahe kabupaten Ian kotamadya ing Indonesia. Biyen yen ora salah ana 318 kabupaten Ian kotamadya. Ning embuh saiki. Wis, murih gampange, awake dhewe ngang­gep ing Indonesia ana 300 kabupaten Ian kotamadya. Tulung, penjenengan etung nganggo kalkulator, Pak!"

Pak Mardi menyat, njupuk kalkulator ing laci meja. Terus tal-tul, nutuli tuts kalkulator. Bareng wis ketemu jumlahe, kalkulator diulungake marang Pak Sa­dewa. Pak Sadewa njinggleng angka­angka ing kalkulator, njur cluluk.

"Sepuluh juta seratus dua puluh lima ribu rupiah:"

Pak Mardi nrambul nyelani maneh. "Kuwi sedina Iho, Pak. Yen sesasi, se­taun, njur pira? Coba penjenengan ba­cutke ngetung, Pak!"

"Sesasi daketung nemlikur dina wae ya, Pak:" Ngomong ngono Pak Sadewa karo nutuli kalkulator, 10.125.000 x 26. Kalkulator dituduhake Pak Mardi. Sing di­ulungi kalkulator enggal nliti angka­angka, 263.250.000. Terus alok.

"Wah, dua ratus enam puluh tiga juta dua ratus lima puluh ribu. Seprapat milyar punjul. Kuwi sesasi:"

Pak Sadewa nanggapi kanthi ngo­mong.

"Penjenengan teruske ngetung se­taun, Pak!"

Pak Mardi ngetung maneh, 263.250.000 x 12. Ketemune diiling-ilingi 3,159.000.000. Terus alok semu gumun..

"Telung milyar luwih. Bukan main! Dhuwit sernono akehe saben taun am­blas."

Pak Sadewa nanggapi rembugan.

"Kuwi awake dhewe mung ngetung BBM sing dianygo pejabat kanggo ke­pentingan pribadi ing tingkat kabupaten. Durung ngetung sing dienggo pejabat tingkat provinsi, departemen, nondepar­temen, pejabat BUMN Ian BUMD, DPR, MPR Ian DPRD. Yen awake dhewe tlaten ngetung bisa uga saben taun ana limang milyar luwih dhuwit negara sing ora ka­ruwan juntrunge gara-gara setengah liter BBM sing dienggo saben pejabat kanggo kepentingan pribadi ing saben dinane. Pancen dhuwit lirnang milyar kuwi yen dibandhingake dhuwit sing dikorup para koruptor ya isih kepetung sithik. Lha wong koruptor saiki yen nindakake kadurjanan korupsi orang tanggung tanggung, atus­an milyar nganti trilyunan. Ning kanggo­ne rakyat cilik kaya awake dhewe iki, dhuwit limang milyar kuwi luwar biyasa akehe, uakih.... isih nganggo buangett.... !"

Pak Mardi ngetokake panguneg-uneg karo semu mbanyol.

"Awake dhewe seumur hidup ora bakal weruh dhuwit limang milyar. Mung weruh wae, ora nduweni, ora bakal kla­kon. Embuh yen sajrone lamunan apa impen, ha...., ha..... haaa....."

Wong loro padha ngguyu ngakak maneh.

Sawetara suwene, Pak Mardi rnikir­mikir, terus ngajokake panemu.

"Bisa uga para pejabat nganggo mobil dhines kanggo kepentingan pribadi iku pancen minangka fasilitase. BBM sing di­enggo para pejabat kanggo kepentingan pribadi uga minangka fasiltias."

"Bisa uga ngono. Ning saupama be­ner kaya ngono, kanggone wong cilik sing bodho kaya awake dhewe iki, njur ana rasa ngganjel. Ora adil. Para pejabat bayare wis gedhe, tunjangane akeh, fasi­litase macem-macem. Luwih-luwih para anggota DPR, mengko yen PP no. 37/ Tahun 2006 sida dileksanakake, pengha­silane bakal tikel tekuk. Lha kok isih entuk fasilitas BBM. Yen wong cilik, saploke ke­naikan rega BBM taun 2005 kae, arep lelungan numpak kendharaan umum wae kudu etung-etung. Sangune cukup apa ora?"

Wong loro padha ngawasi jendhela, nyawang mendhuwur. Langit sing dhek mau resik, saiki dikebaki mendhung arak­-arakar. Arep udan. Ora suwe Pak Mardi nyodhorake gagasane maneh.

"Yen taun iki rega BBM mundak, BBM sing dienggo kepentingan pribadi pejabat yen diaji nganggo dhuwit miturut rega BBM anyar bakal luwih akeh."

"Apa taun iki rega BBM mundhak ma­neh ta, Pak?"

“Aku ora ngerti. Ning biyasane, yen awal taun, ngadhepi penyusunan APBN, pemerintah wis ancang-ancang ngun­dhakake rega BBM."

"Sttt...., aja ngalup kaya ngono, Pak. Yen rega BBM klakon mundhak, efek sampinge rega barang-barang liyane mesthi melu balapan mundhak. Wong cilik sing rekasa. Awake dhewe ndedonga wae, muga-muga taun iki ora ana un­dhak-undhakan rega BBM. Sokur yen li­mang taun maneh rega BBM lagi mun­dhak. Utawa selawase ora ana undhak ­undhakan rega BBM."

"Ha..... ha..... haaaa..... !" Wong loro padha ngguyu cekakakan.